Nader tot Reve: Nieuwsarchief Naar de homepage van Nader tot Reve
tak
Veel publiciteit rond memoires Van Albada en Van Manen
9 september 2012
'Een buitengewoon document', zo kondigde criticus Arjan Peters 'Ons Leven Met Reve' aan, de lang verwachte persoonlijke terugblik van Teigetje & Woelrat op hun geschiedenis met de in 2006 overleden schrijver. Zaterdag 1 september vond de boekpresentatie plaats in een halfvolle zaal op het festival Manuscripta in Amsterdam. Daar vertelden de in het zwart geklede schrijvers voor de zoveelste keer over hun herinneringen: hoe depressief Gerard vaak was en hoe moeilijk Willem dit vond, hoe het hem goed leek dat er iemand als steun en toeverlaat bij kwam en dat dit in 1969 gebeurde met de komst van Henk. Die is inmiddels 65 en en Willem 70.
Toch willen de heren het liefst nog met hun zelf bedachte koosnamen van ruim veertig jaar geleden worden aangesproken. En dus staat op het omslag van hun boek dat Teigetje en Woelrat de auteurs zijn. Uit de tekst zelf blijkt echter dat Willem de verteller is. Het boek is voornamelijk in de aan hem gelieerde ik-vorm geschreven; soms gaat de tekst plotseling over in de wij-vorm, een hoogst opmerkelijke stijlvorm.
Omslag
De vele foto's in het boek (82 pagina's van de 320, helaas allemaal in zwart-wit) komen bekend voor, na hun eerdere fotoboek 'Huize Het Gras' en sinds de heren jaren geleden al enkele filmpjes bij Barend en Van Dorp op tv lieten zien. Opmerkelijk is dat Willem niet één keer lachend in beeld komt, bijna altijd kijkt hij enigszins beteuterd richting de camera. Ook deze middag, die de auteurs zelf een 'feestelijke presentatie' van hun boek noemen, kan er amper een lachje af. Als Arjan Peters zegt dat de mannen uiteindelijk in de mode zijn terechtgekomen, wordt hij bits gecorrigeerd: Teigetje & Woelrat 'ontwerpen kleding'.
Teiger en Woelrat signeren hun nieuwe boek
Na afloop van de presentatie is het boek voor 24,95 euro te koop. Enkele aanwezigen laten hun exemplaar signeren (foto's: Cees van Leeuwen).
'We zijn opgelucht dat het nu eindelijk allemaal is opgeschreven', aldus het duo tegen Tom Rooduijn, eerder die dag in dagblad Trouw. 'In dit boek maken we duidelijk hoe wij toen leefden, voelden en wat er aan de hand was.' Dat het zo lang heeft geduurd: 'Mensen snappen niet hoe onrustig ons leven was. Altijd bouwen, verhuizen, inzinkingen. (..) Gerard was een genie, maar genialiteit en krankzinnigheid liggen dicht bij elkaar'.
Het is een tragisch boek geworden, te meer daar er geen enkel nieuw briefcitaat van Reve zelf in voorkomt, om auteursrechtelijke redenen. Alle brieven van Gerard zijn in de woorden van Willem samengevat, waardoor de extra dimensie van het oorspronkelijk geschrevene verloren gaat. Wel zijn brieven afgedrukt van Willem en Henk zelf aan Gerard. Ondanks de Reviaanse stijl die daarin te herkennen valt ('Lief geil Opperhoofd' etc.) halen deze brieven het uiteraard niet bij die van de Grote Schrijver zelf.
Tragisch is ook de beschreven teloorgang van de driehoeksverhouding, eind 1971. Gerard trekt dan in bij Guus van Bladel in het Limburgse Weert. Hoewel Willem zich in het boek een 'allemansvriend' noemt kan Guus in zijn ogen van meet af aan geen goed doen. Tegen Rooduijn in Trouw: 'Als wij in Weert kwamen, merkten we dat zij samen over ons gekletst hadden. En haatten we Guus, die zich steeds pedanter was gaan gedragen, nog meer.' Overigens vermelden Van Albada en Van Manen op de achterflap van hun boek dat zij 'tot 1975' met Reve samenleefden.
Op zondag 2 september vraagt Cees Grimbergen in het Radio 1 programma 'Met het oog op morgen' wat dit boek nog toevoegt, aangezien de uitgebreide biografie van Nop Maas over deze periode al is verschenen. 'Heel veel', aldus de auteur. 'Het is een totaal andere invalshoek, namelijk de onze. De biografie is meer een wetenschappelijk boek, een verzameling feiten.'
Toch hebben Van Albada en Van Manen op ruim drie pagina's alle clichés, dubbelzinnigheden en scrabeuze grappen van Reve met wetenschappelijke nauwgezetheid verzameld: 'Dat we nog lang voor elkaar gespaard mogen blijven', 'De koningin heeft misschien wel duurder gegeten, maar zeker niet lekkerder!', 'Het eenrichtingsverkeer der christelijke verdraagzaamheid', enz. enz.
Grimbergen vindt het, zo alles op een rij gezet, bijna ontluisterend en flauw. Maar Willem antwoordt dat ze deze zegswijzen zelf ook hebben overgenomen: 'Nog elke dag moeten we er om lachen'. Henk voegt er aan toe: 'Gerard is nog net zo aanwezig als vroeger. (..) We hebben alles aan hem te danken.' Luister naar het fragment.
'Ons Leven Met Reve' is uitgegeven bij Balans en opgedragen 'Aan Gerard Kornelis van het Reve'. Max Pam noemt het in zijn recensie voor HP/De Site 'een humoristisch boek'. Iris en Klaas Koppe maakten filmopnamen met 'de Jongens' vlak voor de uitgave van het boek, zie de rubriek Video's op literatuurplein.nl.
Verder waren Van Albada en Van Manen donderdag 6 september te gast in het Vlaamse tv programma 'Reijers Laat', op Canvas. Ze werden daar aangekondigd als 'de toyboys van Gerard Reve'. Kijk naar het fragment.
Teiger en Woelrat met het boek
Door een van onze redacteuren. Foto's door Cees van Leeuwen.