Nader tot Reve: Nieuwsarchief Naar de homepage van Nader tot Reve
tak
Postscriptum De Avonden 2023
9 januari 2024
Filmavond in Groningen
In de tentoonstellingsruimte van Godert Walter hebben we met een klein gezelschap Revianen tussen Kerst en Oud en Nieuw naar De Avonden-film gekeken. Het bleek voor eigenlijk alle aanwezigen erg lang geleden dat de film was gezien. In de discussie na afloop kwamen een aantal zaken naar voren:
- het acteerwerk van eigenlijk alle rollen is uitstekend. En Thom Hoffman is een tamelijk overtuigende Frits.
- het camerawerk en de art-direction zijn ook prima en de sfeer die wordt neergezet is overtuigend.
- over het scenario echter was het enthousiasme minder groot. Op de scène's die thuis spelen valt weinig aan te merken en laten ook zien dat het helemaal niet erg is om dicht bij het boek te blijven. Maar dat gebeurt bij de scène's buitenshuis helaas niet: van de activiteiten die Frits ontplooit in de 10 dagen van het boek is een grote hutspot gemaakt. En van de gesprekken, met name die met Louis en Jaap, is weinig overgebleven.
Filmvertoning De Avonden
- echt bezwaarlijk is de introductie van (hetero)seksualiteit in de film. Frits heeft heftige erotische fantasieën/dromen over Pim, zijn kamergenote op kantoor en hij vergrijpt zich aan Bep Spanjaard, die na aanvankelijke schrik wel verder wil maar dan gaat Frits er vandoor. Er zit natuurlijk een zekere onderhuidse erotische spanning in De Avonden maar niet deze. Het lijkt wel alsof het een soort must was voor Nederlandse films uit die jaren: zonder sex geen film.
- de homoseksualiteit die in het boek heel impliciet aanwezig is wordt in de film op 2 manieren meer expliciet gemaakt: Frits wil voor het nieuwe jaar zijn vader iets vertellen - vrijwel zeker zal dat iets over zijn geaardheid zijn - maar dat mislukt. Dat zit niet in het boek maar is wel een aardige vondst. Minder geslaagd is de introductie van het Wim-personage, die duidelijk homoseksueel is en voor wie Frits meer dan gemiddelde belangstelling toont. Wim is een typisch personage uit Reve's latere werk, in De Avonden komt een dergelijke Wim niet voor (er is wel een Wim, die Frits zeer kortstondig op de school-reünie tegenkomt maar die speelt verder geen enkele rol). De film-Wim pleegt overigens zelfmoord.
- Tot slot nog wat over de muziek: die doet bij vlagen sterk denken aan de muziek van 'Soldaat van Oranje'. Met name het hoofdthema dat echt een wat heroisch karakter heeft. Het enige in het boek dat enigszins een heroisch karakter heeft is het slot maar op de rest van het boek zal door weinigen als heroisch worden gezien of ervaren. Een curieuze keuze van de makers.
Reve over de film
Op YouTube staat het interview van Maartje van Weegen met Reve op de dag van de galapremiere van de film. Reve heeft het moeilijk als het over zijn ouders gaat - hij is zeer tevreden over Rijk de Gooyer en Viviane de Muynck - en zegt dat hij later in zijn carrière een boek met een dergelijke typering van zijn ouders nooit meer zou hebben geschreven. Vermoedelijk geldt dat vooral zijn moeder want over zijn vader heeft hij zich ook decennia na De Avonden veelal negatief uitgelaten.
Reve laat zich niet echt uit over de kwaliteit van de film maar hij lijkt wel positief. Overigens was dit natuurlijk ook niet het moment om de film eeens even stevig af te kraken. En over de film-Frits: het is een nog gestoordere vogel dan in het boek.
Podcast 'Tien dagen Reve'
Op 14 december is het 100 jaar geleden dat Gerard Reve werd geboren. Het Literatuurmuseum viert dit met de podcast ‘Tien dagen Reve’, waarin Jozien Wijkhuijs en Yentl van Stokkum het schrijverschap van Reve, zijn belangrijkste werk De avonden en diverse archiefstukken bespreken.
beeldmerk Podcast Tien dagen Reve
Journalist, schrijver en radiomaker Jozien Wijkhuijs leest al jaren De avonden tussen 22 en 31 december. Enkele jaren geleden deed ze een exemplaar cadeau aan dichter, toneelschrijver en performer Yentl van Stokkum. Yentl las het boek met frisse tegenzin en bleef halverwege steken, maar dit jaar waagt ze een nieuwe poging en spreekt hierover met Jozien in 'Tien dagen Reve'. Zelf omschrijven ze de podcast als "een literatuurbespreking, een kletscast, een filosofische feestdagenpodcast en een onderzoek ineen".
Tekst: Peter Smeets