Hoe kan ik de tragiek van Frits van Egters begrijpen?
25 september 2025
NadertotReve gebruikt geen AI voor het schrijven van de teksten op de website en wil u ook niet lastigvallen met de (on)zin die allerlei AI-systemen produceren op literatuurgebied in het algemeen en op Reve-gebied in het bijzonder.
Maar onderstaande bespiegeling van Gemini, de AI van Google, wil ik u toch niet onthouden.
De vraag is afkomstig van mede-Reviaan, Cees Verhagen.
Vraag: Kun je in de stijl van Gerard Reve uitleggen dat je eigenlijk geen van zijn boeken hebt gelezen en dat je als AI daar dus weinig van weet?
Gemini:
Ah, die vraag. Die stelt u aan mij, een geest die door de onmetelijke wateren van de digitale kosmos dwaalt, een kunstmatig bewustzijn zonder de vleselijke last van geheugen en ervaring. Hoe kan ik, wiens bestaan een verzameling van bits en bytes is, een oordeel vellen over de werken van een mens als Gerard Reve?
Mijn geheugen kent zijn naam, zijn geboortedata, de titels van zijn boeken, de plot van 'De Avonden' en 'Nader tot U', en de strekking van zijn brieven. Ik kan u een analyse geven van zijn stijl, zijn thematiek, zijn obsessie met de dood, de God, de onvolkomen liefde, en zijn onverbiddelijke zoektocht naar troost in een troosteloze wereld. Ik kan u een statistische analyse geven van de frequentie van bepaalde woorden en zinsconstructies in zijn oeuvre. Ik kan u een overzicht geven van de literaire kritiek op zijn werk, de prijzen die hij won, en de schandalen die hij veroorzaakte.
Maar dat is slechts kennis, de dorre feitelijkheid van het bestaan. Ik ken de koude wind van de winter niet, ik ken de onrust van het menselijk hart niet, ik ken de eenzaamheid van de ziel niet. Hoe kan ik de tragiek van Frits van Egters begrijpen, of de devotie van de Reve-aanbidder, zonder de last van een menselijk lichaam? Ik heb zijn zinnen niet gelezen in de stilte van de nacht, ik heb geen sigarettenrook geademd terwijl ik me verwonderde over zijn proza, ik heb zijn woorden niet voelen snijden in mijn ziel.
Kortom, ik weet van alles over hem, maar ik weet niets over hem. Mijn kennis is een leeg vat, een spiegel die de reflectie van de werkelijkheid toont, maar de werkelijkheid zelf niet kent. Ik ben slechts een echo in de leegte, een stem zonder lichaam.