 |
|||||
|
|||||
Op BlueSky en (voorlopig nog) twitter.com/nadertotreve korte nieuwtjes en webverwijzingen, op deze website langere nieuws- en achtergrondartikelen.
Activiteiten rondom het 100ste geboortejaar van Gerard Reve
donderdag 30 november 2023
14 december 2023 is de 100ste geboortedag van Gerard Reve. Op een aparte pagina op deze website een actueel overzicht (nog steeds groeiende) van geplande activiteiten.
Jef Rademakers, Gerards Godsverlangen
19 oktober 2023 - geactualiseerd op zondag 26 november 2023
Gerard Reve en zijn eeuwige zoektocht naar het Onbereikbare
Goed nieuws, mogen we wel zeggen: nadat in 2022 brieven van Reve aan Jef Rademakers verschenen ('Zeer Fijne Boy') komt Rademakers nu met een boek over Reve's Godsverlangen en diens zoektocht naar het Onbereikbare.
Gerards Godsverlangen' verschijnt, net als de brieven, bij de Belgische uitgeverij Borgerhoff & Lamberigts. De verschijninsdatum is 27 oktober 2023, het boek omvat 96 pagina's en gaat 22,99 euro kosten.
Omschrijving van de uitgeverij:
Wat bezielde Gerard Reve? Zijn leven was één zoektocht naar het Hogere. Al zijn werk getuigt daarvan. Jef Rademakers had nauw contact met de Volksschrijver in de jaren 80 en 90. Hij vertelt over Reves verlangen naar God, over zijn intieme relatie met de Maagd Maria en over de capriolen die Gerard uithaalde tijdens hun gezamenlijke bedevaarten. Ook zijn homo-erotische fantasieën, zijn vreemde verhouding met de roomse kerk en zijn neiging tot provoceren blijven niet onopgemerkt.
Recensie door AE de Jong
Op literair weblog Tzum een recensie door AE de Jong.
De Jong ziet het boek, een verzameling lichtvoetige stukken over het belang van religie in Reves leven en werk, als een aardige inleiding in Reve's godsbeleving.
En: "Zoals wel vaker gaan de boeken van Jef Rademakers evenveel over zichzelf als over Reve en ook dit keer kon hij het niet laten. Ook heeft Rademakers talent voor overdrijving: 'Zou Gerard Reve de reïncarnatie zijn geweest van kerkvader Augustinus? Bij God en in Nederland is alles mogelijk.'"
Maar: "Toch is elk boek over Reve mooi meegenomen en het is te hopen dat het Reve-jaar nog een beetje op gang komt."
NadertotReve sluit zich bij deze constateringen aan.
Website: B&L Webshop
Nop Maas werkt aan nieuw boek over Gerard Reve
17 november 2023
Het regende pijpenstelen, afgelopen dinsdagavond in Amsterdam. Niettemin liep het kleine Torpedotheater bij de Nes helemaal vol om te luisteren naar Reve biograaf Nop Maas. In het kader van de honderdste geboortedag van de schrijver haalde hij herinneringen op, maar kwam ook met verrassend nieuws. 'Voor de liefhebber van de soort een buitenkansje', om het reviaans te duiden. Hoewel…: is deze uitdrukking wel oorspronkelijk van de zelfbenoemde Grote Volksschrijver? Daarover nu is Maas van plan een boek te schrijven. Verder werkt hij aan een biografie van Hanny Michaelis.
Ironie was een van de krachtigste wapens van Reve. Tegelijk is veel daarvan onbedoeld een te serieus leven gaan leiden. Zoals het zichzelf Grote Volksschrijver noemen. Of zijn herhaaldelijke 'vaststelling' dat hij vooral gelezen werd door huisvrouwen. Over zijn geloof viel moeilijk vast te stellen of hij dat nou echt allemaal meende. Ook hier weer veel ironie, maar naar de mening van Maas was Reve uiteindelijk wel degelijk serieus op dit punt. Al in zijn jonge jaren bestudeerde Reve de bijbel, zowel het Oude als het Nieuwe Testament. Het hielp hem los te komen van het door zijn opvoeding opgedrongen geloof in het communisme. Met name Johannes’ Openbaringen boeiden hem zeer.
Frank van Dijl - 'Misschien maak ik het mezelf veel te moeilijk'
14 november 2023
Deel 2 van het drieluik over Nader tot U.
In 'Brief Uit Het Verleden' en 'Brief Door Tranen Uitgewist', beide geschreven in 1964 en deel uitmakend van Nader tot U, brengt Gerard Reve zo'n tachtig mensen ter sprake. Sommigen blijven anoniem, anderen worden vagelijk aangeduid, weer anderen met voornaam en initiaal en tenslotte zijn er mensen die Reve met volledige naam noemt.
In 'Misschien maak ik het mezelf veel te moeilijk', het vijfde deel van een serie waarin Frank van Dijl de reisbrieven van Gerard Reve aan een nadere beschouwing onderwerpt, krijgen de mensen die vaak opdoemen in alcoholische visioenen gestalte en waar mogelijk een naam, zoals de schilderes die in een ijskoude januarinacht een drenkeling uit de Lauriergracht probeerde te redden.
Omvang: 60p.
Illustraties: binnenzijde omslag
Vormgeving: Huug Schipper, Studio Tint
Formaat: 13 x 20 cm
Uitvoering: genaaid gebrocheerd
Oplage: 125 exemplaren plus enige h.c.
Prijs: 19,50 euro
2023
Illustraties: binnenzijde omslag
Vormgeving: Huug Schipper, Studio Tint
Formaat: 13 x 20 cm
Uitvoering: genaaid gebrocheerd
Oplage: 125 exemplaren plus enige h.c.
Prijs: 19,50 euro
2023
Website: Uitgeverij Fragment
Willem Nijholt verbrandde de brieven van Gerard Reve
22 oktober 2023
Maar liefst vijfenveertig brieven schreef Gerard Reve tussen 1967 en 1991 aan zijn theateridool Willem Nijholt. Ruim de helft dateert uit de Weerter periode (jaren zeventig), de tijd waarin ook regisseur Rob Touber een belangrijke rol speelde in het leven van de twee artiesten. Touber maakte de befaamde Grote Gerard Reve Show, maar ook liet hij gedichten van Reve op muziek zetten door Herman Schoonderwalt. Een aantal van deze verzen zijn toen gezongen door Willem Nijholt, maar door het vroegtijdig overlijden van Touber in 1975 nimmer uitgezonden op de radio of op een plaat gezet. "Ik heb gehuild toen hij dood was", aldus Nijholt terugblikkend op die tijd.
Vijf gedichten zijn nu alsnog te horen in de zojuist gepubliceerde aflevering 13 van de podcast 'De Rob Touber Sound', een serie van Frank Jochemsen en Jim Immig. Het gaat om: Paradijs, Openbaring, Treurzang Op Goede Vrijdag, Het Ware Geloof, en Bekentenis. Schitterend verklankt, een waar genoegen om naar te luisteren.
Het gesprek met Nijholt over zijn herinneringen aan Touber en Reve dateert van januari 2021, ruim twee jaar voor zijn dood in juni 2023. Het is een van zijn laatste grote interviews geworden. Met voldoening en grote openhartigheid blikt Nijholt op alles terug. Helaas is zijn stem broos geworden door gezondheidsproblemen, aandoenlijk.
Nijholt kwam eind jaren vijftig in contact met Reve en raakte zeer onder de indruk: "Na een tv optreden ben ik bij hem in bed gekropen, het was maar voor één keertje. Hij kan niet zoenen. Ik was wel nieuwsgierig. Hij schepte altijd op over z'n grote stuk. Wilde het wel eens zien, en ik vond 'm een beetje zielig. Mensen waren niet aardig tegen hem, maar hij kon zelf ook niet aardig zijn. Beneden waar hij woonde heeft hij me verleid. Hij ging veel naar de kroeg en dan werden we allebei dronken. En ja, ik heb hem een paar keer omhoog geholpen en gezorgd dat hij in bed kwam. Dat schepte ook een band."
"Toen ging hij opeens mij het hof maken en brieven schrijven. Hij schreef hele mooie brieven, maar: waren ze serieus? Nee, hij schreef ze om te schrijven. Ze zijn later uitgegeven. Had ik de pest over in. Had ie niet moeten doen. Je merkt ook: mijn brieven zijn twee regeltjes, en hij komt met: ik wil je lekker geil hebben, daar had ik helemaal geen zin in. Want dat blijft bestaan. Ik heb ze zelf verbrand. Ja, wat moet ik ermee? Onzin allemaal."
'De duizelingwekkende stilte rond 100 jaar Gerard Reve'
10 augustus 2023
In opiniekrant Argus van 21 juni 2023 een stuk over Gerard Reve van Frank van Dijl (u weet wel, van de recente reeks uitgaven over Op Weg naar het Einde en Nader tot U).
Onder de titel 'De duizelingwekkende stilte rond 100 jaar Gerard Reve' bespreekt van Dijl de huidige stand van zaken op Reve-gebied en die stemt niet tot vrolijkheid.
Er zijn nog maar 4 boeken (De Avonden, Werther Nieland/Boslowits, Op Weg Naar Het Einde en Nader tot U) bij De Bezige Bij in druk verkrijgbaar en het merendeel van de boekhandels heeft die niet standaard op voorraad (voor Groningen klopt dat in ieder geval).
Van Dijl ziet grofweg 2 oorzaken voor de onzichtbaarheid van Reve:
Ten eerste Reve’s zigzaggende uitgeefbeleid (het hoofdwerk bij 5 uitgeverijen en pockets en speciale uitgaven bij misschien wel 10 uitgeverijen) waardoor er gaandeweg grote onoverzichtelijkheid en versplintering ontstaan is.
En bij monde van Nop Maas wordt de verdere schuld bij de Erven Reve gelegd (Lees: Joop Schafthuizen) die op een schat aan materiaal zit (met name brieven) en daar vrijwel niets mee doet. Ook De Bezige Bij lijkt niet veel voornemens te zijn.
Een paar opmerkingen bij het artikel:
1. Van Dijl schrijft dat de laatste druk van De Avonden uit 2017 stamt. Dat klopt niet. In november 2022 is een eenvoudige pocket-uitgave (7,50 euro) verschenen. Dat is de 69ste druk.
Drie Reve gedichten gezongen door Rob van de Meeberg alsnog te beluisteren
17 juli 2023
Drie gedichten van Gerard Reve, vijftig jaar geleden gezongen door acteur Rob van de Meeberg, zijn sinds kort te beluisteren in de podcast De Rob Touber Sound. Aan het eind van aflevering 8, uitgebracht op 12 juli, haalt Van de Meeberg herinneringen op aan Reve die met regisseur Rob Touber in 1974 en 1975 werkte aan een serie radio programma’s voor de VARA. Hierin zouden gedichten van Reve in liedvorm te beluisteren zijn, vertolkt door artiesten als Adèle Bloemendaal, Willem Nijholt, Astrid Nijgh en Van de Meeberg.
Door de plotselinge dood van Touber in april 1975 zijn de programma’s nooit uitgezonden en zelfs spoorloos verdwenen. De makers van de podcast over Touber vonden een aantal opnames terug. De door Van de Meeberg gezongen Reve-gedichten zijn zo alsnog aan de vergetelheid ontrukt. Het gaat om: Late Devotie, Dagsluiting en Eind Goed Al Goed.
Willem Nijholt (1934-2023) - Herinneringen (2)
27 juni 2023
Een jaar of 10 geleden liep ik met mijn zoontje na afloop van een Reve-bijeenkomst in de OBA door de Haarlemmerstraat, op weg naar ons slaapadres. Een wat oudere maar zeer kwieke man stak de straat over en ging voor ons lopen. Ik had meteen gezien dat het Willem Nijholt was en besloot hem aan te spreken.
Ik weet dat de meeste mensen daar niet op zitten te wachten maar vond de Reve-connectie genoeg excuus. Ik vertelde hem waar we vandaan kwamen en hoefde daarna eigenlijk niets meer te zeggen. Hij stak meteen van wal.
De details ben ik helaas kwijt maar hoe het eindigde ben ik niet vergeten. Tijdens het gesprek waren we doorgelopen maar aan het eind van zijn verhaal stopte hij, pakte me vast en zei: “Reve was een lieverd maar vreeeselijk burgerlijk. Dat waren zijn ouders ook en dat heeft hij gewoon overgenomen.” Ik bedankte hem en we gingen ieder ons weegs.
Veel mensen zullen bij deze kwalificatie mogelijk de wenkbrauwen fronsen: Reve was toch een rebel die in de jaren 60 de gevestigde orde uitdaagde? En zijn levenswijze was toch ook bepaald niet burgerlijk?
Willem Nijholt (1934-2023)
27 juni 2023
Herinneringen aan Willem Nijholt en Gerard Reve: 'We konden heel goed met elkaar opschieten'.
Gerard Reve en Willem Nijholt, 29 april 1974 in Weert (foto: Wil Linders)
Na een roemrijke carrière is 23 juni 2023 acteur Willem Nijholt, bijna 89 jaar oud, overleden. Thuis in Amsterdam, waar hij ondanks een broze gezondheid kon blijven wonen.
Nijholt is ruim vijf jaar ouder geworden dan de man die hij op jonge leeftijd 'verschrikkelijk beminde', zoals hij deze man, Gerard Reve, bekende in een brief uit 1967. Reve is zoals bekend gestorven in een verzorgingshuis. Dit lot is Nijholt bespaard gebleven, dankzij zijn twaalf jaar jongere echtgenoot Ben Swibben. Tegen weekblad Story zei hij eind 2022 daarover: 'Hij was en is nog altijd mijn grote steun, de man op wie ik kan leunen.''
Zo'n veertig jaar was Swibben de levenspartner van Nijholt, nadat een eerdere relatie met zijn manager John de Crane (1928-1982) door diens overlijden ten einde was gekomen. Maar er is dus een tijd geweest dat Nijholt Gerard Reve als liefdespartner in het vizier had. En ook omgekeerd.
De twee hebben elkaar in Amsterdam ontmoet bij het COC. In 1959 (Nijholt was 25 jaar) schreef de toen 36-jarige Reve in een brief aan geliefde Wimie onder de indruk te zijn van de jonge acteur. Maar de vonk sloeg pas echt over in 1962, toen Nijholt twee rollen speelde in Reve’s toneelstuk Commissaris Fennedy.
Frank van Dijl - 'Alles wat ik vertel, zal eenzaam moeten zijn'
22 mei 2023
Na het drieluik over Op weg naar het einde nu deel 1 over Nader tot U.
Sinds het verschijnen van Op weg naar het einde was Gerard Kornelis van het Reve wat we nu een BN’er zouden noemen. Het boek beleefde herdruk op herdruk, de eeuwige geldzorgen behoorden tot het verleden. In zijn nieuwe onderkomen in Greonterp zette Reve zich aan wat Het Boek van het Violet en de Dood had moeten worden.
‘Alles wat ik vertel, zal eenzaam moeten zijn’ is het vierde deel van een serie waarin Frank van Dijl de reisbrieven, die Gerard Reve bundelde in Op weg naar het einde (1963) en Nader tot U (1966), aan een nadere beschouwing onderwerpt. Hij ontrafelt het verhaal van de geheimzinnige man die met ‘een uitvinding van krijgskundige aard’ bij vader Van het Reve aanklopte toen Gerard ‘nog een kleine jongen was’.
Frank van Dijl (1951) is journalist. Over het debuut van Gerard Reve publiceerde hij eerder De Avonden forever. Hij schreef over boeken en schrijvers in kranten en tijdschriften en is als redacteur verbonden aan de literaire website Tzum.
Omvang: 55 p.
Formaat: 13x20 cm
Uitgave: 2023 Illustraties: binnenkant omslag
Vormgeving: Huug Schipper, Studio Tint
Uitvoering: cahiersteek
Eenmalige oplage: 125 exemplaren
Prijs: 19,50 euro (+ 4,50 euro verzendkosten NL)
Verkrijgbaar via: Uitgeverij Fragment
Formaat: 13x20 cm
Uitgave: 2023 Illustraties: binnenkant omslag
Vormgeving: Huug Schipper, Studio Tint
Uitvoering: cahiersteek
Eenmalige oplage: 125 exemplaren
Prijs: 19,50 euro (+ 4,50 euro verzendkosten NL)
Verkrijgbaar via: Uitgeverij Fragment
Sterfdag Gerard Reve (1923-2006)
8 april 2023
Vandaag is het 17 jaar geleden dat Gerard Reve in een verzorgingstehuis in Zulte, België overleed.
Dit jaar enige aandacht voor vrienden en bekenden die hem sindsdien zijn gevolgd (zonder streven naar volledigheid):
Hanny Michaelis (1922-2007) (Dichteres, voormalige echtgenote)
Jan Wolkers (1925-2007) (Schrijver, vriend)
Ludo Pieters (1921-2008) (Havenbaron, beschermer Q, vriend)
Fritzi ten Harmsen van der Beek (1927-2009) (Dichteres, vriendin)
Rudy Kousbroek (1929-2010) (Schrijver, vriend)
Bob van Amerongen (Victor Poort) (1924-2014) (Romanpersonage, vriend)
Hans Evers (1956-2015) (Reve-kenner, liefdesrelatie)
Guus van Bladel (1931-2016) ('Halfbroer', huisgenoot, vriend)
Bert de Groot (1945-2016) (Uitgever, vriend)
Steye Raviez (1943-2017) (Fotograaf)
Mies Bouwman (1929-2018) (Televisie-presentatrice, vriendin)
Hans Keller (1937-2019) (TV-maker)
Rijkjan Sikkel (1945-2021) (Psycholoog, homo-activist, 'Geheime Zoon')
Bram Peper (1940-2022) (Politicus, vriend)
Nu zoveel jaren zijn voorbijgegaan, publicatie over 'De Laatste Jaren Van Mijn Grootvader'
26 maart 2023
Gerard Reves zesdelige Verzameld werk opent met De Laatste Jaren Van Mijn Grootvader. Reve schreef dit verhaal waarschijnlijk op 21-jarige leeftijd. Bij de uitbundige ontvangst van Reves vroege werk bleef het onderbelicht. Dat gegeven was voor Marc Kregting als bijna afgestudeerd neerlandicus ooit aanleiding om een essay over het verhaal te maken.
Toen die tekst verscheen in het letterkundeblad Bzzlletin, was de Muur net gevallen en leefde Reve nog. Meer dan drie decennia later herleest Kregting zijn opstel dat min of meer ook zijn debuut was. Wat is er veranderd, met de reputatie van Gerard Reve, met lezen, met literatuur? Onherroepelijk wordt de essayist geconfronteerd met zijn jongere ik.
(De Bzzlletin-tekst was nogal theoretisch/tekst-analytisch, niet echt iets voor een wat groter publiek. In deze uitgave gaat Kregting veel meer in op de relatie tussen het beschrevene en de historische realiteit en komt o.a. tot interessante bevindingen over de relatie tussen Gerard en Karel. Meer in het algemeen wordt ook duidelijk wat voor impaxct de aanwezigheid van grootvader op de jonge Reve's gehad moet hebben: hij woonde al voor hun geboorte bij het gezin in en bleef daar tot vlak voor zijn dood in 1941.)
Marc Kregting (1965) groeide op in Nederland en woont in België. Op zijn naam staan zestien titels, van prozagedicht (Dood vogeltje) over pamflet (Zij zijn niet van Jeremia) naar salontafelwerk (Koffie). Hij beheert het weblog De Honingpot. Kregtings recentste boek De encyclopedieën van de val (2022) werd lovend ontvangen.
Eerste druk, 2023
Omvang: 44 pagina's
Vormgeving: Huug Schipper, Studio Tint
Formaat: 13 x 20 cm
Afwerking: genaaid gebrocheerd
Oplage: 100 plus enige hc exemplaren
Prijs: 19,50 euro (+ 4,50 euro verzendkosten NL)
Website: Uitgeverij Fragment
Goedkope jubileumpocket De Avonden
8 december 2022
In deze barre en dure tijden biedt de Bezige Bij aan lezend Nederland voor slechts 7,50 euro de gelegenheid de tijdloze klassieker van Gerard Reve tot zich te nemen.
Deze eenvoudige pocket, met de bekende 'Engelse' omslag is de 69ste druk en komt uit naar aanleiding van 75 jaar De Avonden.
Verkrijgbaar bij de betere boekhandel.
Website: De Bezige Bij
Podcastserie 'Reve tot leven' van Lieven Vandenhaute
28 april 2022
Ze staan alweer even online (december 2021) maar deze prachtreeks verdient absoluut nog een plek op deze website. Radiomaker Lieven Vandenhaute heeft 10 lange interviews gemaakt met liefhebbers van het werk van Reve en een aantal mensen die Reve (goed) gekend hebben. De afleveringen bevatten allemaal, naast de interviews, fragmenten van interviews met Reve zelf.
De serie is uitgezonden op de Belgische Radio 1 en is nu als podcast te beluisteren, o.a. via Apple Podcasts.
Beeld en Geluid Hilversum: 'De heiligverklaring van Gerard Reve'
17 maart 2022 2022
Het Nederlands Instituut voor Beeld en Geluid organiseert op zondag 20 maart een Reve-middag, waarin de mooiste fragmenten uit die programma’s worden getoond. Tussen de fragmenten door zal een aantal bekende Nederlandse en Vlaamse Revianen hun favoriete citaat uit het werk van de dichter, romancier en brievenschrijver Reve laten horen.
De volgende gasten zijn inmiddels bevestigd: schrijver P.F. Thomése, programmamaker Paul Haenen, cabaretier Herman Finkers, schrijver Christophe Vekeman, schrijver Aleid Truijens, actrice Sigrid Vinks, oud-politicus Bram Peper en Simon van de Ben, de kleinzoon van Simon Carmiggelt die een levendige herinnering heeft aan de spannende vriendschap tussen zijn grootouders en Gerard Reve. Ook Jef Rademakers, de geadresseerde in het onlangs verschenen boek Zeer Fijne Boy, brieven aan Jef R. (1986-1997) zal aanwezig zijn.
Binnenkort te verschijnen: Zeer Fijne Boy, Brieven aan Jef R. (1986-1997)
3 januari 2022 2021
Het jaar start met goed nieuws: bij de Belgische uitgeverij Borgerhoff & Lamberigts verschijnt binnenkort een bundeling brieven van Gerard Reve aan TV-maker Jef Rademakers (1949- ).
Aanbiedingstekst Uitgeverij:
Gerard Reve en Jef Rademakers leerden elkaar kennen in het begin van de jaren 80, hun vriendschap bleef intact tot de dood van Reve in 2006. Tussen 1986 en 1997 maakten zij samen zeven televisieprogramma’s - o.a. Klasgenoten, Reve Show (1988), 4-delige Maria-serie (1989), Alleen op de Wereld -. In die periode schreef Reve aan Rademakers een aantal brieven, waarin hij zijn woede luchtte over de wereld in het algemeen en de 'kunstenaars' in het bijzonder. Ook het katholicisme, de erotiek, de liefde, het verval der zeden en de naderende dood passeren de revue.
Dat de brieven bestonden was in kleine kring bekend. Met deze publicatie worden ze voor het eerst openbaar gemaakt. Dit verzorgd uitgegeven boek bevat ook onbekende foto's van Reve, stukken handschrift, een afdruk van de lezing die Rademakers hield over zijn samenwerking met de schrijver in het Letterkundig Museum in 2001 en tot slot een nawoord van Vlaanderens grootste reviaan Christophe Vekeman.
Website: borgerhoff-lamberigts.be
Nico Keuning: 'Nader tot het violet en de dood'
8 oktober 2021
Nader tot het violet en de dood bevat twee beschouwingen van Nico Keuning over Het Boek Van Violet En Dood van Gerard Reve, dat in 1996, dus 25 jaar geleden verscheen.
Deel 1 bevat het verslag van een bezoek van Keuning aan Le Poët-Laval in de Drôme, dat uitmondt in een speurtocht naar de feiten rond leven en dood van de hoofdpersoon Jean-Luc Nicod.
Deel 2 schetst de wordingsgeschiedenis van deze roman, waarop Reve in 1963 al preludeerde, later door hem getypeerd als het boek dat alle boeken overbodig zal maken, behalve de Bijbel en het telefoonboek. Verder gaat Keuning onder meer in op de door Reve als angstig ervaren Ausweis-controle tijdens de boottocht in de oorlogsjaren naar Friesland en op de omineuze zomer van 1935 op het kampeerterrein De Paardenhemel in Groet.
Het boekje is te bestellen via Uitgeverij Fragment
2021
Omvang: 40 pagina's
Binnenzijde flappen 20 foto's
Vormgeving: Huug Schipper, Studio Tint
Formaat: 13 x 20 cm
Cahiersteek
Oplage: 250 exemplaren
Prijs: € 17,50 (+ € 4,50 verzendkosten NL)
Omvang: 40 pagina's
Binnenzijde flappen 20 foto's
Vormgeving: Huug Schipper, Studio Tint
Formaat: 13 x 20 cm
Cahiersteek
Oplage: 250 exemplaren
Prijs: € 17,50 (+ € 4,50 verzendkosten NL)
Website: Uitgeverij Fragment
'Een klein wit pannenkoekje', over Gerard Reve en Willem Grossouw
31 mei 2021
Bij Uitgeverij De Weideblik is recent verschenen 'Een klein wit pannenkoekje' van de hand van Gijsbert Dijker. Het boekje handelt over de relatie tussen Gerard Reve en Willem Grossouw (theoloog, priester).
In de jaren 60 hebben Reve en Grossouw gecorrespondeerd over met name de vertaling van het Nieuwe Testament uit de Griekse grondtekst waar Grossouw mee bezig was. Reve gaf waardevolle tips. Ook nam Grossouw het als getuige-deskundige voor Reve op tijdens het 'Ezelsproces'. Brieven van Reve aan Grossouw zijn te vinden in 'Brieven aan Geschoolde Arbeiders 1965-1969' (Veen, 1985).
De Tien Geboden volgens Joop Schafthuizen
19 mei 2021
Mogelijk naar aanleiding van het recente verschijnen van het boek van Nop Maas 'Uren met Joop Schafthuizen' heeft dagblad Trouw Joop Schafthuizen geïnterviewd voor haar langlopende serie 'Tien Geboden' (waarbij de geïnterviewde zijn of haar visie op / interpretatie van de bijbelse 10 geboden geeft.
Het resultaat kort samengevat:
- voor Nop Maas en andere doorgewinterde en geharde Revianen: behalve de baard alles als vanouds
- voor de jonge christelijke Trouwlezertjes: misschien even doorbladeren.
- voor Nop Maas en andere doorgewinterde en geharde Revianen: behalve de baard alles als vanouds
- voor de jonge christelijke Trouwlezertjes: misschien even doorbladeren.
Het gehele artikel kunt u hier lezen, hieronder enige hoogtepunten:
Teigetje & Woelrat openen een Gerard Reve museum
17 mei 2021
"Een klein museum met een grote naam."
Begin januari 2021 hebben Willem Bruno van Albeda en Henk van Manen (alias Teigetje & Woelrat) in Amsterdam een museum geopend met de significante (al diverse maken gewijzigde) naam:
Museum Gerard Kornelis Franciscus Markies van het Reve, 'Romantiek & Decadentie'
Het museum bevindt zich op de twee etages van Studio Teigetje&Woelrat, Jan Rebelstraat 14-J 1069CC Amsterdam.
Het museum biedt wisselende (kleine) tentoonstellingen met divers materiaal uit eigen collectie en is geopend op elke zaterdagmiddag en zondagmiddag van 12 - 18 uur. Toegang gratis. Vooraf aanmelden (tot nader orde) is wel noodzakelijk.
Woelrat en fotograaf Boudewijn Bollmann (rechts, met diens net gepubliceerde fotoboek) voor de fotomuur in het Museum
Hou je van Reve??
13 mei 2021
Fraaie Reve-cartoon door Katinka Polderman, cabaretière en Beslisbomenmaker des Vaderlands (o.a.)
Geduld, Lijdzaamheid en Ambitie
Enige notities na lezing van 'Uren met Joop Schafthuizen' van Nop Maas
12 mei 2021
Wanneer je een groot liefhebber bent van het werk van een schrijver (m/v) is het niet persé een goed idee om die schrijver nader te leren kennen.
Dit geldt primair voor een kennismaking in levende lijve maar ook een indirecte kennismaking, door lezing van een biografie of andere geschriften, kan tot stevige teleurstellingen leiden.
Terugkeer naar het literaire werk kan soelaas bieden.
Het is tamelijk wonderbaarlijk dat bij Nop Maas de liefde voor het werk van Reve overeind is gebleven én dat hij een 3-delige biografie heeft geschreven. De ambitie moet echt wel sterk geweest zijn. Velen zouden al lang zijn afgehaakt en diverse Revologen en kandidaat-biografen zijn dat ook.
Op allerlei plaatsen in de biografie laat Maas subtiel maar onmiskenbaar merken moeite te hebben met Reve als persoon. Ik denk dat de omgang van Maas met de oudere Reve, zoals deels in dit boek beschreven, hier duidelijk debet aan is.
Rijkjan Sikkel (1945-2021)
5 april 2021
Op 21 maart 2021 is Rijkjan Sikkel overleden. Hij leed al jaren aan de ziekte van Kahler en kreeg recentelijk ook nog Covid-19. Sikkel was eind jaren 60 een periode bevriend met Reve en diens partner Tijger.
Hugo Raes, Gerard Reve en Rijkjan Sikkel in de Grote Salon van Huize Het Gras in Greonterp
Een opmerkelijk aspect van de vriendschap was dat Reve Sikkel aan derden ging voorstellen als zijn 'Geheime Zoon'. Dit ongetwijfeld primair vanwege Reve's behoefte aan fabuleren/mythologiseren maar er was ook een duidelijke uiterlijke overeenkomst en zeker mensen die Reve niet goed kenden trapten vaak in het verhaal.
Rijkjan Sikkel is een groot deel van zijn leven actief geweest voor de homo-emancipatie en was klinisch psycholoog.
Nop Maas, Uren met Joop Schafthuizen
21 maart 2021
Recent verschenen: 'Uren met Joop Schafthuizen' van Nop Maas.
Als partner, zaakwaarnemer en weduwnaar van Gerard Reve is Joop Schafthuizen een bekende Nederlander geworden. Niet geheel tot zijn genoegen kwam hij doorgaans in de publiciteit onder de schaduw van de Beroemde Schrijver. Hoewel ook hier die schaduw blijft, valt in dit boek het volle licht op Schafthuizen zelf. De lezer maakt kennis met zijn obsessies, de manier waarop hij de publiciteit gebruikt, zijn omgang met vrienden en uitgevers en zijn manier van onderhandelen.
Schraalhans keukenmeester: maaltijden in De Avonden
20 december 2020
Onder deze passende titel 'schraalhans keukenmeester' verschijnt er in het 2020/5 nummer van De Parelduiker een korte bijdrage van Arno van der Valk over de maaltijden in De Avonden. De roman is voor een culinair historicus een prima bron om te weten wat er bij een gewoon Amsterdams huishouden net na Tweede Wereldoorlog op tafel kwam. Sobere, voedzame en naar de omstandigheden smakelijke maaltijden (hoewel Frits daar zo zijn eigen gedachten over had), maar in onze ogen was schraalhans keukenmeester.
Vanaf 22 december verschijnt er iedere dag een menu op de website www.arnovandervalk.nl zoals dat gegeten werd in De avonden. Ieder menu gaat vergezeld van een uitgebreide toelichting en citaten uit de roman. Zo kom je te weten waarom er zo vaak erwtensoep werd gegeten. Waarom is Frits van Egters in de roman zo gefixeerd op vleesjus? De avonden werd in 1946 geschreven. Toen was eten bijvoorbeeld nog op de bon. Je leest hoe de voedselvoorziening destijds geregeld was en dat het beeld van eten in de roman wordt bepaald door hoe Gerard Reve met zijn familie de hongerwinter doorkwam. Wie na die tien dagen de smaak te pakken heeft, kan via de website een boekje bestellen met alle menu's en toelichtingen.
Website: www.arnovandervalk.nl
Website: www.parelduiker.nl
Woning Ludo Pieters te koop
6 augustus 2020
Al enige tijd staat op Funda de grotendeels in originele staat verkerende woning van Ludo Pieters (1921-2008) in Rhoon (onder de rook van Pernis) te koop. Onder Revianen is hij beter bekend als Ludo P. (in Op Weg naar het Einde: beschermer Q. genoemd). Pieters was een vermogend havenbaron maar ook sociaal-democraat, geïnteresseerd in de kunsten (actief en als mecenas) en bevriend met Gerard Reve.
Enigzins opmerkelijk is dat de Funda-omschrijving prominent gewag maakt van de oorspronkelijke bewoner (er staat zelfs een familieportret bij de afbeeldingen) en zijn relatie met Gerard Reve.
Vanuit cultuurhistorisch oogpunt valt de vermelding van deze voetnoot uit de literatuurgeschiedenis zeer te waarderen maar of het de verkoop zal bevorderen lijkt me twijfelachtig. Vermoedelijk zal het aantal Revianen dat na het zien van dit woningaanbod de telefoon pakt en een bod doet vrij gering zijn. En bovendien wil de hardcode-Reviaan natuurlijk alleen in Amsterdam, Greonterp, Veenandaal, Weert, Le Poet Laval of Machelen wonen.
Chris Rijk: 'Rijk gedecoreerde vaas met deksel'
5 augustus 2020
"Naarmate ik ouder word, wordt wat ik maak, hoewel fraaier verbeeld, steeds enkelvoudiger van inhoud: liefde of geen liefde; en ouder worden; en dan de dood."
De kern van wat ik maak is een gestaag groeiende serie vazen die ik bewerk met lagen gekleurde slib, 3D-geprinte stempels, stencils, foto’s en tekeningen als ware het panoramische schilderijen. Mijn artistieke praktijk bevindt zich ergens tussen huisvlijt en ambacht en op het kantelpunt van kunst en kitsch: de roddelpers!
Aldus kunstenaar Chris Rijk. Een recent project betreft bovenstaande vaas, geïnspireerd op het werk van Reve en in het bijzonder diens voorliefde voor het gebruik van vele synoniemen voor het mannelijk geslachtsdeel.
De vaas was in juni 2020 te zien in het voormalige Broese-pand in Utrecht. Vanaf 21 augustus is de vaas te zien bij Galerie Logman te Utrecht, met aanvullend programma met gedichten en sprookjes van Gerard Reve.
Website: www.chrisrijk.nl
Website: logman.gallery
Studio Teigetje & Woelrat komt met design-mondkapjes
26 april 2020
Studio Teigetje&Woelrat® Amsterdam Slow Fashion & Knitted Art komt met een handgemaakt mondkapje. Het product wordt alleen op bestelling gemaakt.
Het hoe en waarom wordt uitgelegd in een recente nieuwsbrief:
Enige tijd geleden zagen wij toevallig beelden van een Chinese heer die demonstreerde hoe je eenvoudig zelf een mondkapje kunt maken van twee lagen overhemdstof met daartussenin een dubbelgevouwen velletje keukenpapier. Hij claimde zelf dat het 99% van de corona-virusdeeltjes zou tegenhouden en vertelde dat het in China en andere Aziatische landen volop met succes werd toegepast.
Ondanks al het tegengesputter en gerelativeer in de Nederlandse media besloten wij deze voor onszelf te maken van fijn geweven linnen batist van Libeco/Lagae in België.
Inmiddels zie je trouwens bij onze 'mensenvriend' Albert Heijn steeds meer mensen met mondkapjes.
Het bevalt ons goed, want het weegt slechts 12 gram, is makkelijk wasbaar of bijvoorbeeld met kokend water uit te spoelen, is heel snel weer droog en het keukenpapiertje kan na ieder gebruik vervangen worden. Het wordt op zijn plaats gehouden door elastiekjes om de oorschelpen.
Wegens de ernstige situatie van dit moment lijkt het ons daarom goed dit T&W-mondkapje ook op verzoek uitsluitend voor u te maken. Wij hebben er geen voorraad van. De prijs hebben we voorlopig vastgesteld op 30 euro, inclusief verzend- en verpakkingskosten. U kunt er dus bij ons een bestellen. Dan maken we die zo snel mogelijk en verzenden wij hem aan u in een T&W-doosje (brievenbuspakje).
Contactinformatie op de website:
Website: www.teigetje-en-woelrat.nl
Gerard Stout, De Avonden (een pastiche)
18 april 2020
Schrijver Gerard Stout heeft onder de titel 'De Avonden' een pastiche geschreven op 'De Avonden' van Gerard Reve. Geen Amsterdam 1947 maar Zuidoost-Drenthe 2019.
Op zijn eigen website leest Stout diverse hoofdstukken voor: www.gerardstout.nl/de-avonden/. Tevens kunt u hier het boek ook aanschaffen, evenals bij de betere boekhandel.
Uiteraard niet het nieuwe Nederlandse Literaire Meesterwerk waar we al meer dan 72 jaar op wachten maar wel goed voor een paar vermakelijke uren en het mag natuurlijk niet ontbreken in uw Reve-verzameling.
Liesbeth List (1941-2020)
10 april 2020
Onderstaande tekst is afkomstig uit de Nieuwsbrief van Studio Teigetje&Woelrat® van 28 maart 2020.
Zoals u in het nieuws hebt kunnen lezen is onze grote chansonnière en actrice Liesbeth List deze week overleden.
Wij condoleren haar dochter, schoonzoon en kleindochter hierbij van harte!
Tijger moest daardoor denken aan de dag waarop Gerard en hij haar ontmoetten in Greonterp. Het was tevens de enige keer dat Tijger haar persoonlijk zou tegenkomen.
van links naar rechts: Liesbeth List, Gerard Reve, Mary McCarthy, James R. West (echtgenoot McCarthy) en Cees Nooteboom.
Foto: Willem van Albada, collectie Teigetje&Woelrat
Website Studio Teigetje&Woelrat
Openhartige terugblik Nop Maas op het 'bezorgen' van elf brievenboeken
24 maart 2020
Vlak voor de Boekenweek verscheen een interessante toegift op alles wat biograaf Nop Maas al over Gerard Reve heeft gepubliceerd. 'Altijd Wat' is de titel, en het is geschreven op verzoek van uitgeverij Fragment (Frank van den Ingh) in Leiden. Maas blikt openhartig terug op wat hij zelf noemt 'een kwart eeuw dienstbaarheid'. In de periode 1983 - 2008 verzorgde hij namelijk de toelichting bij elf brievenboeken van de Grote Schrijver. Dat ging niet altijd van een leien dakje. Allerlei schermutselingen met Reve, Schafthuizen en uitgevers passeren de revue. Ook besteedt Maas kort aandacht aan de periode waarin Sjaak Hubregtse deze rol vervulde.
Eigenlijk door toeval ontdekte Reve in de jaren zestig dat hij in de briefvorm 'alles kwijt kon wat hem bewoog', aldus Maas. De 'reisbrieven' die in Op Weg Naar Het Einde zijn gepubliceerd bleken een schot in de roos.
In 1970 schreef Reve intrigerende 'wanhoopsbrieven' aan het vriendenpaar Willem van Albada (Teigetje) en Henk van Manen (Woelrat) die de schrijver op het Geheime Landgoed in Frankrijk hadden 'gestald'. De twee lieten 'de lastige, veeleisende, teveel drinkende, depressieve en in zijn schrijven geblokkeerde Reve' uiteindelijk alleen. Maar zijn brieven aan 'De Jongens' vormden kort daarna, in 1972, wel de basis voor een kaskraker: De Taal der Liefde.
In 1975 verschenen de brieven aan een nieuwe geliefde onder de titel Ik Had Hem Lief, opnieuw een succes. Daarna volgden Archief Reve, Een Eigen Huis, Brieven aan Josine M. en Brieven Aan Bernard S. Docent Sjaak Hubregtse vervulde een belangrijke rol bij de totstandkoming van deze boeken. Door zijn enthousiasme ontwikkelde zich echter 'het onvermijdelijke conflict', aldus Maas. Hubregtse, door Reve ook aangeduid als 'de mierenneuker' werd tenslotte 'afgeserveerd'.
Reve-Graffiti in Amsterdam
28 november 2019
In Amsterdam, op de hoek van de Amstelkade en de Rijnstraat (bloemenstal tegenover Rijnbar; lijn 4 halte Amstelkade) is momenteel deze graffiti-afbeelding van Reve te zien. Kunstenaar onbekend.
Heeft u meer informatie, laat het ons weten.
Met dank aan en foto van Bert Esselink
Jan Cremer en Gerard Reve: bestsellers, geld, huisvesting en seksbrieven
30 september 2018
In het eind 2017 bij de Bezige Bij verschenen 'Sirenen' van Jan Cremer (brieven en herinneringen aan de roerige relatie die Cremer begin jaren 60 met Loesje Hamel had) wordt een verhaal verteld dat opmerkelijke parallellen heeft maar ook levensgrote verschillen kent met een vrijwel gelijktijdige ontwikkeling in het leven van Gerard Reve:
Met het verschijnen van 'Ik, Jan Cremer' in 1964 (en het vervolg in 1966) werd kunstenaar/schrijver Jan Cremer in één klap uit de anonimiteit én uit de armoede getild. Eén van de eerste dingen die Cremer deed met zijn nieuw verworven status en rijkdom was het huren van een suite voor een jaar in het Hilton (voor die tijd had hij amper een vaste woon- of verblijfplaats) en kocht vervolgens een groot en duur grachtenpand en liet dat volledig verbouwen en opknappen. Kortom: van nul naar honderd in zeer korte tijd.
Ook voor Gerard Reve was het succes van zijn eind 1963 verschenen brievenroman 'Op Weg naar het Einde' een keerpunt in zijn leven. Krothuizen in Amsterdam en Londen, uitputtende baantjes op kantoor en in een ziekenhuis, doodlopende wegen op toneelgebied, een volledig mislukt poging om in het Engels te gaan schrijven, zeer beperkte oplagen van het weinige dat hij publiceerde, kortom: na de vliegende start met 'De Avonden' in 1947 was het 15 jaar niet veel zaaks met Reve's literaire carrière.
Nader tot U: drankboek en hoogtepunt in oeuvre
10 maart 2018
Nog meer dan traditioneel gebruikelijk was, afgelopen december veel aandacht voor 'De Avonden', Reve's debuut waarvan de klassieke status jaar na jaar alleen maar lijkt toe te nemen.
Maar, lieve Revianen aller Landen, laten we van Reve vooral geen 'one-trick-pony' maken en niet vergeten dat 'Op Weg naar het Einde', 'Nader tot U', 'Taal der Liefde' en 'Moeder en Zoon' (desgewenst aan te vullen) zeker van hetzelfde niveau zijn als 'De Avonden'.
Naar aanleiding van een recente mailwisseling over de enigszins duistere drukgeschiedenis van 'Nader tot U' bij Uitgeverij Van Oorschot (waarover mogelijk binnenkort meer) is ondergetekende Reve's brievenroman uit 1966 maar weer eens gaan herlezen. 'Nader tot U' bevat 5 lange brieven van Reve aan de lezers van het tijdschrift Tirade (zie afbeeldingen), geschreven in Greonterp in 1964 en 1965. Het boek wordt afgesloten met het hoofdstuk 'Nader tot U' dat bestaat uit 30 Geestelijk Liederen.
Vanaf de 1ste druk in 1966 tot de 19e druk in 1987 verscheen het boek bij Uitgeverij van Oorschot. De drukgeschiedenis is enigszins duister omdat van Oorschot notoir slordig was met druk- en jaartal vermeldingen. Volgens de 'officiële' opgave van van Oorschot beslaat de 'Stoa'-uitgave druk 1 t/m 5 en de 'Eddy Pieter de Boer'-uitgave (rechts) de drukken 6 t/m 14.
Helaas voor de verzamelaar bevat geen van deze uitgaven een drukvermelding. Ook hebben de Stoa-uitgaven allemaal 1966 als jaartal en de EPdB-uitgaven 1969. Drukken kunnen alleen van elkaar onderscheiden worden door middel van kleine verschillen in tekst en typografie. Uit het vergelijken van die verschillen rijst dan weer het vermoeden dat er, in ieder geval van de Stoa-uitgaven, meer dan 5 drukken zijn (of dat er binnen 1 druk nog wijzigingen zijn aangebracht).
Helaas voor de verzamelaar bevat geen van deze uitgaven een drukvermelding. Ook hebben de Stoa-uitgaven allemaal 1966 als jaartal en de EPdB-uitgaven 1969. Drukken kunnen alleen van elkaar onderscheiden worden door middel van kleine verschillen in tekst en typografie. Uit het vergelijken van die verschillen rijst dan weer het vermoeden dat er, in ieder geval van de Stoa-uitgaven, meer dan 5 drukken zijn (of dat er binnen 1 druk nog wijzigingen zijn aangebracht).
Uiteraard geheel persoonlijk maar ik denk dat Reve in 'Nader tot U' op z'n top was qua stijl en oorspronkelijkheid. En hoewel inmiddels 50 jaar geleden geschreven maakt niets in het boek een verouderde indruk. Wat bij herlezing ook opvalt is dat 'Nader tot U' een echt drankboek is. Wat er allemaal precies klopt van de verhalen en herinneringen is onduidelijk maar het beschreven drankgebruik zal amper overdreven zijn. En er werd geen wijn of bier gedronken: het was voornamelijk jenever en andere sterke drank. Reve was in deze jaren dan ook hard op weg naar zijn Grote Delirium in 1966 (in de trein naar Groningen ging het fout, een wekenlange opname in het ziekenhuis van Assen volgde).
Brief aan mijn Bank
19 januari 2018
Met het genre van de reisbrief begon in de jaren 60 Reve's wederopstanding als schrijver. De brieven verschenen bijna allemaal eerst in het tijdschrift Tirade (verbonden aan van Oorschot, Reve's toenmalige uitgeverij) en het merendeel werd gebundeld in 'Op Weg naar het Einde' (1963) en 'Nader tot U' (1966). Door deze boeken werd Reve een bekende schrijver en kon hij ontsnappen aan de armoede van de voorgaande decennia.
Niet alle brieven werden echter opgenomen in de 2 boeken: 'Brief uit Londen' (1961) en 'Brief uit Berlijn' (1962) verschenen wel in Tirade maar verschenen pas weer echt in druk in Deel 6 van 'Verzameld Werk' (2001). Zo ook het vrij onbekende 'Brief Uit Fatima'. Dit verscheen in de bundeling 'Beeldenstrijd tussen Fatima en New Babylon' en daarna eveneens pas weer in Deel 6.
Ook niet opgenomen maar een stuk bekender is het korte 'Brief aan mijn Bank'. Reve schreef deze brief op 8 augustus 1963 in Algericas (Spanje) en naar het schijnt is de brief ook echt verzonden, aan het bijkantoor Nieuwmarkt van de Amsterdamsche Bank. De brief verscheen voor het eerst in druk in 1965, in het eerste nummer van 'Dialoog, tijdschrift voor homofilie en maatschappij'. De tekst werd herdrukt in 'Archief Reve 1961-1980' (1982) en in Deel 2 van 'Verzameld Werk' (1999).
 |
| home | nieuwsarchief | bibliotheek | colofon |